İLAMA ADI NEREDEN GELİYOR?
1.Osmanlı döneminde köyümüz Osmanlı sarayına Ülema yetiştirdiğinden adı Ülema Köyü kalmıştır.Zamanla Ülema İlama ismine dönüşmüştür.
2.KÖYÜMÜZÜN İSMİNİN TARİHİ DEĞİŞİMİ ; AİNOS(ENEZ), LİMENİA veya LİMENOPOLİS( LİMAN ŞEHRİ ), İLİMENİA, İLİME, İLEMA ,ÜLEMA, İLAMA VE BAĞÖREN
LİMENİA BAŞINA İ HARFİ GELMESİYLE İLİMENİA ZAMANLA İLAMA YA DÖNÜŞMÜŞ.
Eğirdir Gölü Önceden iki göl halinde bulunuyordu.İki göl arasında bir nehir ile bağlantısı bulunmaktaydı. Bir doğal afet sonucu büyük su baskını sonucu iki göl birleşip tek göl haline dönüştü o zaman iki göl arasında kurulu olan yerleşim yerleri sel basması sonucu göl altında kaldı.Bu yerleşim yerlerinden biri olan ve Bizans Ordusunda Paralı Askerlik Yapan Hristiyan Türk Boyları (Peçenek ve Kumanlar) Tarafından Kurulan Anadolunun Selçuklular Tarafından Feth edilmesi Sonucu İslamiyet Seçen Sonra Moğol baskısı sonucu göç eden Müslüman Oğuz boylarının (Yörük ve Türkmenler) bu Bölgeye gelerek yerleşmeleriyle Türk İslam yerleşimi haline gelmiştir. Köyümüzün adını aldığı LİMENİAPOLİS =LİMAN KENTİ (O zaman göl ve nehrin buluştuğu yerde kurulu ) bugün göl altındadır.Göl iki parça halindeyken geçim kaynakları tarım ,hayvancılık ve Balıkçılıktı.
Sel felaketinden kurtulan aileler daha yukarıya yeni yerleşim yeri kurdular.Eski yerleşim yerinin adını yaşattılar. Ne yazık ki 1960 lı yıllarda bu isim değiştirilip asırlardır kullanılan köy ismi yok edildi.
ÜLEMA:
İlmiye sınıfı, Ehl-i şer ya da Ulema (Alimin çoğulu Ulema), Osmanlı'da hukukçu, öğretim üyesi ve din adamlarının oluşturduğu zümre.
Bu zümrenin görevleri adalet hizmetleri, eğitim ve yargı görevlerini kapsamaktadır. Osmanlı Devleti'nin ilk dönemlerinde ve Osmanlı'dan önceki İslam devletlerinde şeyhülislam resmi bir anlam ifade etmemiş, resmi kullanımı ilk olarak II. Mehmet döneminde olmuştur. Zamanla üst düzey yöneticilerin istismarıyla bilimsel özelliğini yitirmiş ve bu sınıfın önde gelenlerinin çocukları iyi mevkiilere gelir olmuştur. Niteliklerine bakılmaksızın aile üyelerinin atanması sonucunda, 18. yüzyılda artık ilmiye sınıfı tüm reformlara karşı çıkan, kendini yenilemekten uzak, gelişen bilim ve hukuk konusunda çağının gerisinde bir konuma gelmiştir.
2:İLAMA KÖYÜ (EĞİRDİR ANSİKLÖPEDİSİ ALINTI):
Barla yakınında bir köy. Yakın zamanda adı değiştirilip Bağören olmuştur. Aslında İlama Manas destanında bir kahramanın adıdır. Bir Türk Kırgız destanı olan Manas destanında İlama şöyle anlatılır.
MANAS DESTANINDA İLAMA
Kalmuk alplerinden İlama, elinde tuttuğu kara bayrak ile nara atarak çarpışıyordu. Acıbay Alp, atından düşürüldü. Kartküren, İlama’nın eline ganimet olarak geçti. Bunu gören Almambet Kalmuk kıyafetine girip İlama’ya yetişti. O sırada Sırgak da geldi ve İlama’nın kafasına beş defa vurdu. Destanın bir başka yerinde de İlamanoğlu, Ertöştük çok eski dostumdu. der. Ertöştük sözü Atabey de türbesi olan Ertokuş’u da hatırlatıyor.
İlamanın meyvesi, sebzesi,sarı kılçıksız fasulyesi çok ünlüdür.
TARİH-
XIII. ve XIV. yüzyıllarda Isparta-Egirdir yöresine basta Kayılar olmak üzere;Afsar, Çavdar, Bayındır, Bayat, Kınık gibi Oguz boyları gelip yerlesmisler ve
buralarda uç karakolu olusturmuslardır
.Bu bölgeye yerlesen Türkler boy isimlerini ve Orta Asya’da kullandıkları adları buralara tasımıslardır. Oguz boylarına ...mensup oymaklar, 24 boydan 23’ünün Anadolu’ya gelmis oldugunu kesin olarak ortaya koymaktadır. Bu isimlerin bir çogu günümüzde de kullanılmaktadır.Köyümüzde bu boylardan gelen aileler mevcut ve hala aynı lakapları kullanmaktadır. Bayatlılar ailesi hala var. Çavdar ailesi meşhur çavdar bitkisini ve ekmeğini üretenler. Göçmen , Göçer ve doğal olarak yörük asıllılar.Teke asiretinin bir kısmı olan Hamidogulları Egirdir, Uluborlu, Yalvaç, Karaagaç, Isparta ve Burdur çevresinde kurulmustur.Hamidogulları Beyligi bölgede hüküm sürdügü dönemlerden günümüze kadar gelen önemli eserler bırakmıstır. Günümüzde Barla kasabasının Cami mahallesinde bulunan Çasnigir Pasa Camii (Ulu) Hamidogulları’nın son döneminde yapılmıs önemli eserlerden biridir.kitabede caminin H.777 (M.1376) tarihinde yapıldıgının yazıldıgını ifade eder.
Hamidogulları’nın Egirdir kolundan olan son hükümdar Hüseyin Bey’in vefatı ile 1391’de Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı mülküne katıldı. Hamidogulları’nın baskenti olan Egirdir bu tarihten sonra Osmanlılar ile Karamanlılar arasında z.aman zaman el degistirdi. Nihayet Karamanlılar sehri 1425 yılında II.Murat zamanında kesin olarak Osmanlılara terk etmek zorunda kaldılar.Sonuç olarak Köyümüze her ırk ,kültür ve milletten insan gelmiştir. Yemenden,Mısırdan gelen ve Kürt kökenli insanlarımızda mevcuttur.Barla da çok sayıda hıristiyan olduğu(neredeyse %50 %50 ,4 kisinin de Mevlânâ Celaleddin’in soyundan geldigi bilinmektedir.Bunlar; Hasan Çelebi, İsmail Çelebi, Ahmet Çelebi, Mustafa Çelebi ile Nami Çelebi oglu HasanÇelebi ve kızlarıdır.
İlama(Bağören köyü) 1840 Yılında 58 Hane 290 Kişi .İlama Köyü’nde “Mısırlı oglu Süleyman”, “Mısırlı :brahim oglu Hasan”, “Mısırlı oglu Abdullah”, yazılmıstır. “Agros (Atabey) oglu Ahmet oglu Veli kaydedilmistir. Bu lakablar Hanelerin ailelerin lakablarıdır.1840-1845 Yılında ilama Köyü’nde 58 Hane mvcut.1 tane muhtar ve ikinci bir meslek ziraatçı olarak yazılmıstır,1 Tanede imam(İlama Köyü imamı Ahmet Efendi’dir),
İlama Köyü’nde ortalama arazi miktarı 1130 dönüm olup, 28 hanenin arazisi ortalamanın üstündedir, 23 hanenin arazi miktarı ortalamanın altındadır. 7 hanenin de arazisi yoktur.Bu 7 aile çobanlık,amelelik,hizmetkarlık ve odunculuk ile geçimini temin ediyorlardı.
İlama köylüleri tütüncülük, davarcılık ve sebzecilikle geçinirlerdi.Kıl keçisinin yanında koyun, karasıgır, kısrak da yetistirilmekteydi. Arazinin daglık olması kıl keçisinin yetistirilmesini zorunlu kılmıstır.Bazı göçebe köylüler kış aylarını Antalya, Aydın, Saruhan, Mentese ve Kütahya sancaklarında geçirdikten sonra ilkbaharla birlikte bölgenin yaylalarına hayvanlarını otlatıp geçimlerini saglamak için gelirlerdi.
ALINTI: Mustafa Kazım KAYHAN SDÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ
